ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့ - ေျမနီကုန္းအေရးအခင္း - ျပည္သူျပည္သားမ်ားနဲ ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား လက္ခ်င္းခ်ိတ္ဆက္ေသာ ေန ့တစ္ရက္။

ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့ - ေျမနီကုန္းအေရးအခင္း - ျပည္သူျပည္သားမ်ားနဲ ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား လက္ခ်င္းခ်ိတ္ဆက္ေသာ ေန ့တစ္ရက္။

(၁)။

အာဏာရွင္ေန၀င္း ႀကီးစိုးေနတဲ့ မဆလေခတ္က ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ရဲ ့ အစကနဦး အခ်ိန္ေတြျဖစ္တဲ့ မတ္လ (၁၃) ရက္ေန ့ စက္မွဳတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္ က်ဆုံးခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္၊ မတ္လ (၁၆) ရက္ေန ့ အင္းလ်ားကန္ တံတားျဖဴကေန ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ ေသြးေျမက်ခဲ့ရတဲ့အတြက္ တံတားနီအေရးအခင္းေတြမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္စ မတ္လကေန ႏွစ္လည္ ဇြန္္လေရာက္တဲ့အထိ ေတာက္ေလွ်ာက္ မိုက္ရိုင္းခဲ့ႀကတဲ့ အာဏာရွင္လက္ပါးေစ လုံထိန္းေတြဟာ အခြင့္အေရးရတာနဲ ့ ရိုက္ပုတ္သတ္ျဖတ္ ေစာ္ကားမိုက္ရိုင္းခဲ့ႀကတယ္။

ဒါေပမယ့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၁) ၇က္ေန ့ ေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေျမနီကုန္းအေရးအခင္းလို ့ အမည္တြင္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ပ်က္မွဳဟာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြနဲ ့ ျပည္သူေတြ ပူးေပါင္းမိႀကျပီး အာဏာရွင္လက္ပါးေစေတြကို ျပန္လည္တုန္ ့ျပန္မွဳ စတင္ခဲ့တာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခင္ေစာေစာပိုင္း မတ္လအေရးအခင္းေတြက ဘာမွျပန္လည္တုန္ ့ျပန္တာမ်ဳိးမရွိခဲ့ႀကဘဲ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ ဆႏၵျပခ်ီတက္မွဳမွန္သမွ်မွာ တစ္ဘက္သတ္ ခံခဲ့ႀကရတာပါ။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့- ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ကေန ျပည္လမ္းတေလွ်ာက္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားၾကီးေတြ ဆႏၵျပခ်ီတက္လာခ်ိန္မွာ စမ္းေခ်ာင္းျမဳိ ့နယ္တစ္ေလွ်ာက္မွ အေျခခံပညာ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားမွ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကလည္း ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္မို႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဟံသာဝတီအဝိုင္းကေန အတူတစ္ကြ ခ်ီတက္လာၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (ပင္မ) က ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းသားေလးေတြနဲ႔ ေပါင္းဆံုမိသြားတဲ့ လွဳပ္ရွားမွဳလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အာဏာရွင္ေတြရဲ ့ ေက်ာင္းသားလွဳပ္ရွားမွဳေတြအေပၚ မတရားေဆာင္ရြက္တာကို ဆန္ ့က်င္ဆႏၵျပခ်ီတက္လာရာ ေျမနီကုန္းမီးပိြဳင့္လမ္းဆုံအနီးေရာက္ရွိခ်ိန္မွာေတာ့ ရိုင္းစိုင္းတဲ့ လံုထိန္းေတြက ၄င္းတို ့ရဲ ့ကားေတြကို ခ်ီတက္လာတဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြၾကားထဲကို ေမာင္းသြင္းဝင္ၿပီး ႐ိုက္ႏွက္ပါတယ္။

အျဖဴအစိမ္း၀တ္စုံေလးေတြနဲ ့ ခ်ီတက္ဆႏၵျပႀကတဲ့ အထက္တန္းေက်ာင္း ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားငယ္ေလးေတြကို အာဏာရွင္လက္ပါးေစ အႀကမ္းဖက္သမား လုံထိန္းေတြက နံပါတ္တုတ္ေတြနဲ ့၀င္ေရာက္ရိုက္ႏွက္၊ မ်က္ရည္ယိုဗုံးနဲ ့ပစ္၊ ကားနဲ ့ တိုက္ႀကိတ္တာေတြ လုပ္တဲ့ျမင္ကြင္းကို ျမင္ေတြ ့ရတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ မခံရပ္ႏိုင္ျဖစ္ျပီး တိုင္ပင္ေနစရာမလိုဘဲ အားလုံးက အဆိုပါ အာဏာရွင္လက္ပါးေစေတြကို လက္ေတြ ့တုန္ ့ျပန္ပါေတာ့တယ္။

အနီးအနားမွ ေတြ ့ရွိရတဲ့ ပစၥည္းမ်ားကို ကိုင္တြယ္ျပီး မိုက္ရိုင္းေစာ္ကားေနတဲ့ လုံထိန္းေတြကို ၀င္ႏွက္ႀကလို ့၊ ျပည္သူလူထုရဲ ့ တကယ္လုပ္ရဲလာတဲ့ သတၱိနဲ ့ လူထုအင္အားကို ရင္ဆိုင္ရတဲ့အခါမွာေတာ့ အဆိုပါ အာဏာရွင္လက္ပါးေစ လုံထိန္းေတြ ထြက္ေျပးခဲ့ႀကပါတယ္။ ျပည္သူလူထုဟာ ေဆာက္လက္စ တိုက္တာအေဆာက္အဦးေရွ ့မွာ ပုံထားတဲ ့အုတ္နီခဲေတြ သစ္သားေခ်ာင္းတိုေတြကို တစ္ေယာက္တစ္လက္ ဆြဲယူျပီး လုံထိန္းေတြကို ၀င္ေရာက္ပစ္ခတ္ရိုက္ႏွက္ရုံတင္မကဖူး ျပည္သူလူထုအေပၚမွာ ေခတ္တစ္ေလွ်ာက္လုံး ႏွိပ္စက္အႏိုင္က်င့္ခဲ့တဲ့ ေျမနီကုန္း မီးပိြဳင့္လမ္းဆုံမွာ ရွိတဲ့ စမ္းေခ်ာင္းျမဳိ ့နယ္ရဲစခန္းကိုပါ သင္ခန္းစာေပးခဲ့ႀကပါတယ္။

ေျမနီကုန္းလမ္းမႀကီးရဲ ့ ကတၱရာအမဲေရာင္ဟာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ ေသြးေတြအျပင္ ျပည္သူလူထုကေန အာဏာရွင္လက္ပါးေစ လုံထိန္းေတြကို လက္ေတြ ့ျပန္လည္တုန္ ့ျပန္ခဲ့တဲ့ အုတ္နီခဲအက်ဳိးအပဲ့အပိုင္းအစေတြေႀကာင့္ လမ္းမႀကီးတစ္ခုလုံးဟာ အေ၀းကေနႀကည့္တဲ့အခါမွာ အနီေရာင္ ဖုံးလြမ္းေနခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့ကေန စလိုက္တဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ ့ တုန္ ့ျပန္မွဳဟာ အရွိန္အဟုန္ေကာင္းသြားျပီး ျမဳိ ့နယ္ေတြ ရပ္ကြက္ေတြထဲကို အာဏာရွင္လက္ပါးေစေတြ သူလွ်ဳိေတြ မ၀င္ရေလေအာင္ မ၀င္ရဲေလာက္ေအာင္ ေက်ာင္းသားေတြ ရဟန္းသံဃာေတြ ျပည္သူေတြဟာ မိမိတို ့ ျမဳိ ့နယ္ မိမိတို ့ရပ္ကြက္ မိမိတို ့ လမ္းေတြကို မိမိတို ့ဘာသာ လုံျခဳံေရးယူႀကျပီး အျပင္လူ လူစိမ္း မ၀င္ရေအာင္ ေန ့ေရာညပါ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ႀကတယ္။

မိမိတို ့ဘာသာ လုံျခဳံေရးကင္းေတြထားျပီး သူစိမ္း၀င္ရင္ အာဏာရွင္လက္ပါးေစေတြ ခ်ဥ္းကပ္လာရင္ အႀကမ္းဘက္မဲ့ စစ္တပ္လာရင္ လမ္းမေတြကို ပိတ္ဆို ့တားဆီး၊ အခ်က္ျပသတင္းပို ့တာေတြ လုပ္၊ လုိအပ္သလို ျပန္လည္တုန္ ့ျပန္တာေတြ လုပ္ခဲ့ႀကလို ့ ျပည္သူလူထုအားေႀကာင့္ အာဏာရွင္ေတြ တုန္လွဳပ္ေျခာက္ျခားေစခဲ့ရျပီး မဆလတစ္ပါတီအာဏာရွင္ ျပဳတ္က်ေစခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ႀသဂုတ္လ (၈) ၇က္ေန ့ ၈၈၈၈ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံႀကီး ျဖစ္ေအာင္ အားေကာင္းခဲ့ႀကပါတယ္။

(၂)။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ (၁၃) ရက္ေန ့ ကိုဘုန္းေမာ္ေန ့ မတ္လ (၁၆) ရက္ေန ့ တံတားနီေန ့ အစရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားလွဳပ္ရွားမွဳေတြ ျပီးခါစ အာဏာရွင္ေတြရဲ ့ မတရားဖိႏွိပ္ အၾကမ္းဘက္ ပစ္ခတ္ျဖဳိခြင္းမွဳကို မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ျပီး ေက်ာင္းသားေတြရဲ ့ အာဏာရွင္ဆန္ ့က်င္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳေတြဟာ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနခဲ့ပါတယ္။

ရန္ကုန္စက္မွဳတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ လက္ခ်င္းတြဲခ်ိတ္ရုံသာမက အထက္တန္းေက်ာင္း ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူငယ္ေလးေတြပါ ပါ၀င္လာၾကသည္အထိ ေက်ာင္းသားထုရဲ ့ လွဳပ္ရွားမွဳဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ ့ က်ယ္ျပန္ ့လာတာကို သိရွိတဲ့ ေန၀င္း အာဏာရွင္အစိုးရဟာ လိုအပ္လွ်င္ လိုအပ္သလို ႏွိမ္နင္းျဖဳိခြဲဖို ့ ရန္ကုန္ျမဳိ ့ႀကီးကို စစ္မက္ျဖစ္ပြားရာေဒသေတြကဲ့သို ့ သတ္မွတ္ထားကာ လုံထိန္းမ်ားအျပင္ စစ္တပ္ေတြကိုပါ ေနရာယူခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ စစ္တပ္ေတြကို အသင့္ျပင္ေနရာယူခ်ထားမွဳကို အမ်ာူျပည္သူလူျမင္ကြင္းမွာ သိသိသာသာ မျမင္ရေအာင္ အစိုးရပိုင္ အေဆာက္အဦး ရုံး၀န္းမ်ားထဲမွာ စခန္းခ်ထားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့ ေျမနီကုန္းအေရးအခင္း မျဖစ္ပြားခင္ အခ်ိန္ကတည္းက သံလွ်င္ျမဳိ ့နယ္ အေျခစိုက္ စစ္တပ္မွ တပ္ခြဲတစ္ခြဲကို ျပည္လမ္းေပၚရွိ ယခင္ မဆလလႊတ္ေတာ္အနီး မေနာ္ဟရီလမ္းရွိ ေဆာက္လုပ္ေရးရုံး၀င္းထဲမွာ အေျခခ် တပ္စြဲထားခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ေန ့ေရာ ညပါ ဆက္သြယ္ေရးစက္ဖြင့္ထားျပီး ရန္ကုန္ျမဳိ ့ေနရာအႏွံ ့အေျခအေနကို သတင္းပို ့မွဳ ရယူမွဳနဲ ့ အသင့္ျပင္ထားႀကပါတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးရုံး၀င္းရဲ ့ လုံျခဳံေရးဂိတ္၀က တာ၀န္က်၀န္ထမ္းေတြေနရာမွာ တပ္သားႏွစ္ဦးက အလွည့္က် ၀င္ေရာက္ေနရာယူခဲ့ပါတယ္။ ရုံးတက္ရုံးဆင္း ၀န္ထမ္းမ်ားကို ဂိတ္၀မွာ စစ္ေဆးျပီးမွ အ၀င္အထြက္ ေပးလုပ္ပါတယ္။

ဒီလို ေရွ ့တန္းစစ္ေျမျပင္ တိုက္ပြဲေနရာပမာ ရန္ကုန္ျမဳိ ့ၾကီးရဲ ့အခ်က္အခ်ာၾကတဲ့ ေနရာေတြမွာ စစ္တပ္ေတြ လွ်ဳိ ့၀ွက္ အေျခစိုက္ထားခိုင္းျပီး ေက်ာင္းသားေတြရဲ ့ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပမွဳလွဳပ္ရွားမွဳေတြကို အၾကမ္းဘက္ျဖဳိခြင္းဖို ့ ၾကဳိတင္စီစဥ္ထားခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့မွာ ေျမနီကုန္းမီးပြိဳင့္လမ္းဆုံအနီး ရမ္းကားရိုင္းစိုင္းလြန္းတဲ့ လုံထိန္းေတြရဲ ့ အၾကမ္းဘက္မွဳကို မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေလးေတြဘက္ကေန ၀ိုင္းရံလက္တြဲျပီး အဆိုပါ လုံထိန္းေတြကို လက္ေတြ ့က်က် ျပန္လည္တုန္ ့ျပန္တဲ့ သတင္းၾကားၾကားခ်င္း မေနာ္ဟရီလမ္းထဲရွိ ေဆာက္လုပ္ေရးရုံး၀င္းအတြင္း အေျခစိုက္ထားတဲ့ တပ္ခြဲဟာ ခ်က္ခ်င္းဘဲ တန္းစီျပီး ေသနတ္ေတြ ေမာင္းတင္ေမာင္းျဖဳတ္လုပ္ကာ တီအီးစစ္ထရပ္ကားႏွစ္စီးနဲ ့ ၅ မိနစ္ခန္ ့သာ ေမာင္းရတဲ့ ေျမနီကုန္းဘက္ကို အလွ်င္အျမန္ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါတယ္။

ႏွစ္ေပါင္း (၂၆) ႏွစ္ေက်ာ္ တိုင္းျပည္ကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ စိုးမိုးဗိုလ္က်ေနတဲ့ အာဏာရွင္လက္ပါးေစမ်ားရဲ ့ လက္ကိုင္တုတ္ ေတြျဖစ္တဲ့ ရိုင္းစိုင္းရမ္းကားလြန္းလွတဲ့ လုံထိန္းေတြကို ပထမဦးဆုံး ျပည္သူလူထုက ညီညီညာညာနဲ ့ တုန္ ့ျပန္လိုက္တာေၾကာင့္ အဆိုပါ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့မွ စျပီး လုံထိန္းေတြရဲ ့ ေရွ ့တန္းမွာေနရာယူ ေသာင္းက်န္းမွဳဟာ ေလ်ာ့က်ေနာက္ဆုတ္သြားခဲ့ေပမယ့္ အာဏာရွင္ရဲ ့ စစ္တပ္က ေပၚေပၚတင္တင္ ေနရာယူ ၀င္ေရာက္ကာ ရဟန္းရွင္လူေက်ာင္းသားျပည္သူမ်ားရဲ ့ ေအးခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပလွဳပ္ရွားမွဳေတြအေပၚ ဘီလူဆိုင္းနဲ ့ ေသာင္းက်န္းပါေတာ့တယ္။

အဆိုပါေန ့ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့ မြန္းလြဲေနာက္ပိုင္း ေျမနီကုန္းမီးပြိဳင့္လမ္းဆုံ ကားလမ္းမၾကီး ေလးဘက္ေလးတန္ဟာ ကတၱရာလမ္းမ အနက္ေရာင္ကေန အနီေရာင္လႊမ္းျခဳံထားတဲ့ လမ္းမၾကီးအသြင္ ျဖစ္ေပၚသြားခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ ့ မခံမရပ္ႏိုင္ ေပါက္ကြဲမွဳဟာ လုံထိန္းေတြရဲ ့ ရိုင္းစိုင္းမွဳအေပၚ တုန္ ့ျပန္ခဲ့တဲ့ အုတ္ခဲနီအပိုင္းအစ အက်ဳိးအပဲ့မ်ားနဲ ့ ဖုံးလႊမ္းသြားပါတယ္။ ဒီမတိုင္ခင္ လုံထိန္းမ်ားရဲ ့ ရိုင္းစိုင္းမွဳေႀကာင့္ အေျပးအလႊား ေရွာင္တိမ္းမွဳမ်ားအၾကား က်က်န္ခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေလးမ်ားရဲ ့ ဖိနပ္တစ္ဘက္ျပတ္မ်ားလည္း ရွိေနပါတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ ့ တုန္ ့ျပန္မွဳကို လက္ေတြ ့က်က် သိလိုက္ရလို ့ ေနာက္ဆုတ္သြားတဲ့ လုံထိန္းေနာက္မွာ ေရာက္ရွိလာတဲ့ စစ္တပ္ဟာ ေသနတ္မ်ား ခ်ိန္၍ျပီး ကတၱရာလမ္းမေပၚမွာ ရင္ေဘာင္တန္းကာ အတန္းလိုက္ ခ်ီတက္လာပါတယ္။ စစ္ယူနီေဖာင္းအက်ၤ ီလည္ပင္းမွာ အနီ အစိမ္း အျပာ လိေမၼာ္အေရာင္ အစရွိတဲ့ လည္ပတ္ေတြကို အုပ္စုလိုက္ ၀တ္ထားျပီး မာေၾကာခက္ထန္ေသာမ်က္ႏွာမ်ားနဲ ့ မေက်မနပ္ရပ္ၾကည့္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူျပည္သားေတြအေပၚ ရန္သူသဖြယ္ ဆက္ဆံပါတယ္။

ရန္ကုန္ျမဳိ ့လည္ကေန အင္းစိန္ဘက္ထိ ကားလမ္းမ်ား ပိတ္ကုန္တာေၾကာင့္ ရုံး၀န္ထမ္းေတြ အလုပ္သမားေတြ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ အစရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ လမ္းေလွ်ာက္ျပီး အိမ္ျပန္ခဲ့ႀကရပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေလးေတြရဲ ့ ေအးခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပမွဳအေပၚ ရက္ရက္စက္စက္ ရမ္းကားခဲ့တဲ့ လုံထိန္းေတြ မာေက်ာသာမ်က္ႏွာထားတဲ့ ရန္သူသဖြယ္ဆက္ဆံတဲ့ စစ္တပ္ဖြဲ ့ေတြကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္ေတြ ခဲ့လိုက္ရတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ အိမ္အျပန္ လမ္းမတစ္ေလွ်ာက္ ရင္ထဲမွာ ဆူလွိဳက္စြာ ခံစားမွဳအျပည့္နဲ ့ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၂၁) ရက္ေန ့ ျပည္သူေတြရဲ ့ ရင္တြင္းက ခံစားမွဳေတြဟာ ရွစ္ေလးလုံးျပည္သူ ့အေရးေတာ္ပုံႀကီးျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား အလုပ္သမား ျပည္သူ ့၀န္ထမ္းမ်ား ရပ္ကြက္ ျမဳိ ့နယ္ ျပည္နယ္နဲ ့တိုင္း ေနရာအႏွံ ့မွ ျပည္သူအေပါင္း လူထုလူတန္းစားေပါင္းစုံ စုေပါင္းပါ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့ အေထြေထြ ျပည္သူသပိတ္ၾကီး ေပၚေပါက္လာေစခဲ့တဲ့ သေႏၶတည္ခဲ့မွဳ တစ္ခုဘဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။