ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္က ခ်ီးက်ဴးေလးစားခဲ့ရတဲ့ အာဇာနည္ပုဂၢဳိလ္ႀကီး ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ ။

ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္က ခ်ီးက်ဴးေလးစားခဲ့ရတဲ့ အာဇာနည္ပုဂၢဳိလ္ႀကီး ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ ။

၁၉၄၆ ခုႏွစ္က “ဒီးဒုတ္” ႏွစ္ပါတ္လည္စာေစာင္အတြက္ ေပးပို႔ခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ ့ သ၀ဏ္လႊာမွာ အာဇာနည္ပုဂၢဳိလ္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဒီးဒုုတ္ဦးဘခ်ဳိနဲ ့ ပတ္သက္ျပီး ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္က ယခုလို ေျပာႀကားခဲ့ပါတယ္။

“ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္သည္ ဗမာႏိုင္ငံစာနယ္ဇင္းေလာကတြင္ ၀ါရင့္ေသာ ဂ်ာနယ္ျဖစ္ေပသည္။ ဂ်ပန္ ေခတ္တြင္ကား ဒီဒုတ္ဂ်ာနယ္မွာ တိုင္းသိျပည္သိအေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ မထြက္ေပၚႏိုင္ခဲ႔ေပ။ ဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးဘခ်ိဳမွာလည္း ၀ါရင့္ေသာ ၀ံသာႏုတဦးပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ထိုမွ်မက သူ၏ အယူအဆထင္ျမင္ခ်က္မ်ားကို သေဘာမတူသူရွိခ်င္ရွိလင့္ကစား သူ႔ကို အာဏာလု (သို႔မဟုတ္) ရာထူးလု-၀ံသာႏုဟု မည္သူမွ် မစြပ္စြဲႏိုင္ေပ။ ကြၽန္ေတာ္သည္ ဆရာဦးဘခ်ိဳ ႏွင့္ ၁၉၃၆ (ေက်ာင္းသားသပိတ္) ႏွစ္ေလာက္ကပင္ ေကာင္းစြာ သိကြၽမ္းခဲ႔ရာ သူ၏ ဥာဏ္ရည္ဖန္ရည္ႏွင့္တကြ စိတ္ထားကို ေကာင္းစြာသိခဲ႔ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ႏွင့္ ဆရာဦးဘခ်ိဳ ယခု (ဖဆပလ) ေခတ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးအားျဖင့္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေပါင္းလာၾကေသာ္လည္း ၁၉၃၆ ခု သပိတ္ေလာက္တုန္းကပင္စ၍ အေရးရွိလွ်င္ ရွိသလို ဆရာ ဦးဘခ်ိဳ၏ ထိေရာက္ေသာ အကူအညီမ်ားကို ရခဲ႔ေပသည္။

ဂ်ပန္ေခတ္ မတိုင္မွီ ဥေရာပ စစ္ၾကီး ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိစဥ္ ကြၽန္ေတာ္ တရုပ္ျပည္ အမိြဳင္ျမို႔ကို ထြက္သြားရန္စီစဥ္ၾကစဥ္က ဆရာဦးဘခ်ိဳထံမွ အေရးၾကီးေသာ တရုပ္လူၾကီးအခ်ိဳ႔၏ လိပ္စာမ်ား ရခဲ႔ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ၄င္းအဆက္မ်ားႏွင့္ ဆက္မိရန္ ၾကိဳးစားေနခိုက္ ဗမာျပည္မွ က်န္ရဲေဘာ္မ်ား၏ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ဂ်ပန္လာေခၚသျဖင့္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဂ်ပန္တို႔ႏွင့္ စခန္းသြားေရးအလုပ္သာ ျဖစ္ေျမာက္သြားေတာ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ဂ်ပန္ေတြ ႏွင့္ ဗမာျပည္တြင္းသို႔ ၀င္လာျပီးေနာက္ ဆရာဦးဘခ်ိဳကို ေရႊဘိုျမိဳ႔အနီး ဆိပ္ခြန္ရြာတြင္ သြားေရာက္ေတြ႔ ရသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ဆရာအား တတ္ႏိုင္သမွ် ဂ်ပန္ေဘးမွ ကူညီၾကသည္။ သူ႔ထံမွ တရုပ္ႏွင့္ဆက္သြယ္ေရးကိစၥမ်ားတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရဲေဘာ္မ်ား အေတာ္ အကူအညီ ရခဲ႔သည္။

ဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ိဳသည္ လူေပါင္းလူသင္း အားနာတတ္၍၊ အခ်ိဳ႔၀ါဒသေဘာမ်ားတြင္ (ဥပမာ အင္းအိုင္မႏၱ့ရားလိုက္စားျခင္း) ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူငယ္ပိုင္းမ်ားက သေဘာမတူႏိုင္ေသာ္လည္း၊ အေခ်ာင္သမားလည္း မဟုတ္၊ သာယာစီးလည္း မဟုတ္၊ ေစ႔စပ္ေရးသမားလည္း မဟုတ္၊ မေဖာက္ျပန္ခဲ႔ေသာ ေရမေရာသည့္ ၀ံသာႏုတဦးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၀ံသာႏုလက္ေဟာင္း ဦးဘခ်ိဳ ဦးစီးထုတ္ေ၀ေသာ ၀ံသာႏုဒီးဒုတ္ဂ်ာနယ္သည္ ေခတ္အလိုက္သေဘာတရားတြင္ တိုးတက္ကာ ဗမာျပည္၏ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ေကာင္းစားေရးတို႔အတြက္ ဆထက္ထမ္းပိုး သည္ပိုး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါေစဟု ဆုမြန္ေတာင္းလိုက္ပါသည္” ဟူ၍ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္က ခ်ီးက်ဴးေလးစားစြာျဖင့္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ေရးသားေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။

အထက္ေဖၚျပပါ ျပန္လည္ေဖၚျပခ်က္နဲ ့အတူ ယခုက်ေရာက္မယ့္ ဇူလိုင္လ (၁၉) ရက္ေန ့ - အာဇာနည္ေန ့ အမွတ္တရအေနနဲ ့ အာဇာနည္ပုဂၢဳိလ္ႀကီး တစ္ဦးျဖစ္သူ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိအား ေလးစားစြာ ဦးညြတ္အေလးျပဳလိုက္ပါတယ္။