ယာဥ္တန္းအား ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္ခံရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိထိုက္သင့္သည့္အခ်က္မ်ား။

စစ္ေျမျပင္မွာ စစ္ေၾကာင္းေတြကို ၾကားျဖတ္ျပီး ျခံဳခိုတိုက္ခိုက္ခံရတာေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါကို စစ္သံုးစကားအေနနဲ႕ ambush လုပ္တယ္လို႕ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲၾကပါတယ္။ စစ္ေျမျပင္မွာ ျခံဳခိုတိုက္ခိုက္ ခံရသလိုပဲ ႏိုင္ငံေရးမွာလဲ အေရးပါပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ ယာဥ္တန္းေတြကို ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္ခံရတာေတြလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီလို ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္မွဳေတြမွာ တိုက္ခိုက္သူေတြ အဓိကသံုးတဲ့ လက္နက္ကေတာ့ Surprise ပါပဲ။ မထင္မွတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္၊ မထင္မွတ္ထားတဲ့ ေနရာမွာ ေပၚထြက္လာတတ္တဲ့ ရန္သူေတြက လက္တကမ္းမွာ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ရန္သူေတြထက္ ပိုျပီး အႏၱရာယ္ၾကီးပါတယ္။ ယာဥ္တန္းေတြကို ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္မွဳမွာ သ႑ာန္ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ Static ambush နဲ႕ mobile ambush တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။

Static ambush။

အေရးပါ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ ယာဥ္တန္း ရပ္တန္႕သြားေအာင္ လမ္းမေပၚမွာ တစံုတရာနဲ႕ ပိတ္ဆို႕တားဆီးျပီး ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္မွဳေတြ ျပဳလုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ပိတ္ဆို႕တားဆီးေလ့ရွိတဲ့ နည္းလမ္းေတြကေတာ့ အေရးပါပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ယာဥ္တန္းေရွ႕မွာ ေမာင္းႏွင္ေနေသာကားမွ ရုတ္တရက္ ဘရိတ္အုပ္ ရပ္တန္႕ျခင္း၊ ေက်ာက္တံုးႏွင့္ သစ္ကိုင္းက်ိဳးမ်ား လမ္းမေပၚတြင္ ရွိေနျခင္း၊ မိုင္းေထာင္ထားျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

Static ambush နဲ႕ တိုက္ခိုက္ခံရခ်ိန္မွာ ယာဥ္ေမာင္းသူေတြရဲ႕ အခန္းက႑က အလြန္ အေရးၾကီးပါတယ္။ အေရးပါပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ယာဥ္တန္းမွာ follow-up car ပါလာခဲ့ရင္ ဒီကားက principal vehicle ကို ေက်ာ္သြားျပီး၊ ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္ခံရမွဳ ျဖစ္ပြားရာေနရာနဲ႕ မီတာ (၂၀)အကြာမွာ defence position ယူဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ escort ကားကေတာ့ လမ္းရဲ႕ အျခားတဘက္ မီတာ (၂၀) အကြာမွာ ရပ္ျပီး cover ယူရပါမယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ principal vehicle ယာဥ္ေမာင္းက ေမာင္းထြက္ဖို႕ ၾကိဳးစားရပါမယ္။ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ reverse gear နဲ႕ ကားကို ၁၈၀ ဒီဂရီ လွည့္ႏိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ လမ္းေၾကာင္း အနည္းငယ္ရွင္းရင္ေတာ့ U turn (သို႕မဟုတ္) Y turn လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ အေရးၾကီးဆံုးက ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္ခံရတဲ့ ေနရာကေန အျမန္ဆံုး ခြာႏိုင္ဖို႕ပါပဲ။

ယာဥ္တန္းမွာ ပါ၀င္တဲ့ ကားေတြရဲ႕ ယာဥ္ေမာင္းသူေတြဟာ ေရွ႕ကကားရဲ႕ ရွည္လ်ားမွဳအတိုင္းအတာ တ၀က္ခန္႕ရွိတဲ့ အကြာအေ၀းကို ခ်ိန္ဆျပီးမွ ကားကို ရပ္နားသင့္ပါတယ္။ ခရီးစဥ္တေလွ်ာက္က escape routes ေတြကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ သိနားလည္ထားသင့္ပါတယ္။

Mobile ambush။

Mobile ambush မွာ တိုက္ခိုက္နည္းမ်ိဳးစံုကို ၾကံဳေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။ ပထမနည္းကေတာ့ Pincer attack ျဖစ္ပါတယ္။ pincer attack မွာ ကားတစီးက အေရးပါပုဂၢိဳလ္စီးနင္းလိုက္ပါလာတဲ့ ကားကို ေဘးကေန ယွဥ္ေမာင္းရင္း ကားေရွ႕မွာ ပိတ္ရပ္လိုက္ျပီး၊ ေနာက္ထပ္ကားတစီးကေတာ့ ေနာက္ကေန ပိတ္ရပ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တနည္းကေတာ့ Side street attack ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတိုက္ခိုက္ရာမွာ လမ္းေဘးမွာ ရပ္နားထားတဲ့ကားက အေရးပါပုဂၢိဳလ္ စီးနင္းလိုက္ပါလာတဲ့ ကားေရွ႕ကို ရုတ္ျခည္းျဖတ္၀င္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေနာက္ထပ္ကားတစီးကလဲ ေနာက္ကေန ၀င္ရပ္လိုက္ျပီး ကားကို ရပ္တန္႕ေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တနည္းကေတာ့ Side attack ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတိုက္ခိုက္ရမွာ ယာဥ္တန္း (သို႕မဟုတ္) အေရးပါပုဂၢိဳလ္ လိုက္ပါစီးနင္းလာတဲ့ ကားကို ေနာက္ကေန ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္တာ၊ ေဘးတဘက္ တခ်က္ကေန တိုက္ခိုက္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တနည္းကေတာ့ Motorbike attack ျဖစ္ပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္သမားေတြက ယာဥ္တန္းေဘးမွာ ကပ္လိုက္လာျပီး မီးပြိဳင့္ (သို႕မဟုတ္) ယာဥ္တန္းရပ္တန္႕ခ်ိန္မွာ အေရးပါပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ အသက္ကို ရန္ရွာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုတိုက္ခိုက္ခံရမွဳေတြကို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ Pincer attack နဲ႕ တိုက္ခိုက္ခံရတဲ့အခါ ဘရိတ္ေဆာင့္ဆြဲျပီး၊ ေမာင္းထြက္ႏိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားရပါမယ္။ Side street attack နဲ႕ တိုက္ခိုက္ခံရတဲ့အခါ ေရွ႕က ကားကို တိုက္ခ်ျပီးျဖစ္ေစ၊ ေနာက္ဆုတ္ဖို႕ အက်ယ္အ၀န္းရွိရင္ ေနာက္ဆုတ္ျပီးျဖစ္ေစ ပိတ္ဆို႕ခံထားရတဲ့ အေျခအေနကေန လြတ္ေျမာက္သြားႏိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားရပါမယ္။Side attack နဲ႕ တိုက္ခိုက္ခံရရင္ ဘရိတ္ဆြဲရပ္တန္႕ျပီး ဂငယ္ေကြ႕ ေကြ႕ထြက္ႏိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားရပါမယ္။

အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ visual contact ကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္ဖို႕ လိုပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္နဲ႕ တိုက္ခိုက္ခံရမွဳကို ကာကြယ္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းကေတာ့ စဥ္ဆက္မျပတ္ သတိရွိေနဖို႕နဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ကို ေလ့လာစူးစမ္းတတ္ဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ escort vehicle ေတြဟာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ေတြ principal vehicle နားမကပ္ႏိုင္ေအာင္ သတိထားေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

လမ္းေၾကာင္း ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္း။

အေရးပါပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ ခရီးစဥ္ထြက္ခ်ိန္ေတြနဲ႕ ျမိဳ႕တြင္းသြားလာခ်ိန္ လမ္းခရီးမွာ ၾကားျဖတ္ တိုက္ခိုက္ခံရမွဳကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕က သင့္ေလ်ာ္ရာ လမ္းေၾကာင္းၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳေတြ လုပ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အေရးပါပုဂၢိဳလ္ဟာ ေနရာႏွစ္ခုအၾကား (ဥပမာ- ရံုးနဲ႕ အိမ္) မွာ ပံုမွန္သြားလာတတ္လို႕ ရွိရင္ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕အေနနဲ႕ သြားလို႕ရႏိုင္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ိဳးစံုကို ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ရပါမယ္။ ေန႕စဥ္ လမ္းေၾကာင္းေတြကို ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳျခင္းအားျဖင့္ ၾကိဳတင္ တိုက္ခိုက္ခံရမွဳကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုက္ေရာက္ခ်ိန္နဲ႕ ထြက္ခြာခ်ိန္ေတြကိုလဲ ပံုေသသတ္မွတ္ခ်က္ မရွိတာေကာင္းပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ယာဥ္ေပၚ အတက္အဆင္း လုပ္ရမယ့္ ေနရာေတြကို ဂရုစိုက္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ခရီးတိုမွာျဖစ္ေစ၊ ခရီးရွည္မွာျဖစ္ေစ black spots နဲ႕ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြကို သတိထားရပါမယ္။ အျမဲတမ္း အဆိုးဆံုး အတြက္ ျပင္ဆင္ထားျပီး အဆင္သင့္ရွိေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

နိဂံုး။

ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တန္းေတြကို ambush လုပ္ျပီး၊ အေရးပါ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ကို ရန္ရွာမွဳေတြဟာ ကမၻာနဲ႕အ၀ွမ္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမိဳ႕တြင္းခရီးနဲ႕ နယ္စည္းရံုးေရး ခရီးစဥ္ေတြမွာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တန္းလံုျခံဳေရးနဲ႕ ambush ၾကိဳတင္ကာကြယ္ေရး၊ ambush ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေရး စတာေတြကို လံုျခံဳေရး တာ၀န္ယူထားသူမ်ားက ကၽြမ္းက်င္စြာ စီမံထားဖို႕ လိုအပ္လွပါေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၅၊ ၆၊ ၂၀၁၁)။