အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြအတြက္ အလုပ္သမားေတြ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ႀကလို ့ အလုပ္သမားေန ့ (ေမေဒးေန ့ - May Day) ဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။

အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြအတြက္ အလုပ္သမားေတြ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ႀကလို ့ အလုပ္သမားေန ့ (ေမေဒးေန ့ - May Day) ဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။

ေမလ (၁) ရက္ေန ့ဟာ ကမၻာ့အလုပ္သမားထုႀကီးတစ္ရပ္လုံးအား ဂုဏ္ျပဳတဲ့ေန ့ (ေမေဒး May Day) ျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ႀကတဲ့ေန ့ကို အထူးဂုဏ္ျပဳသတ္မွတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္က အလုပ္သမားမ်ားဟာလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ မိမိတို ့ အလုပ္သမားထုတစ္ရပ္လုံးအတြက္ ရပိုင္ခြင့္ေတြကို ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ႀကတဲ့ သမိုင္းမွတ္တမ္းေတြ ရွိႀကပါတယ္။ ယေန ့ေခတ္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြရဲ ့ဘ၀အေျခအေနေတြကို ႀကည့္မယ္ဆိုရင္ - ယေန ့ ျမန္မာျပည္က အလုပ္သမား၀န္ထမ္းေတြဘ၀ကေတာ့ လခစား၀န္ထမ္းဆိုတာထက္ကို အုပ္ခ်ဴပ္သူေတြရဲ ့ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ခံေနရျပီး မတရားခိုင္းေစမွဳမွန္သမွ်ကို ခါးဆီးခံေနႀကရတဲ့ အေစခံသာသာ ေအာက္ေျခနင္းျပားဘ၀ကို ေရာက္ေနႀကရပါတယ္။ မလုံမေလာက္လစာေလး ေပးကမ္းထားျပီး ၀န္ထမ္းအခြင့္အေရးမွန္သမွ်ကို ပိတ္ပင္တားဆီးခံထားရပါတယ္။

ျမန္မာအလုပ္သမားေတြရဲ ့ အရည္အခ်င္း၊ အလုပ္အကိုင္သက္တမ္း၊ အေတြ ့အႀကဳံနဲ ့ကိုက္ညီသင့္ေတာ္တဲ့ ယေန ့ ကမၻာ့ေခတ္ စား၀တ္ေနေရးအဆင့္အတန္းနဲ ့အညီ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ လုပ္အားခေတြ မရရွိႀကပါဖူး။ အလုပ္ခြင္တြင္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့ရင္ ၀န္ထမ္းရပိုင္ခြင့္ ျဖစ္တဲ့ ေလ်ာ္ေႀကးေငြ ေဆးကုသခြင့္ေတြကို မရရွိႀကပါဖူး။

မတရားအုပ္ခ်ဴပ္မွဳလက္ေအာက္မွာ လုပ္ငန္းခြင္တြင္း က်န္းမာေရးနဲ ့ ကိုက္ညီေသာ အလုပ္ေနရာေဒသ စီမံထားရွိမွဳ၊ အလုပ္ခြင္အတြင္း ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရးပညာေပးပို ့ခ်မွဳေတြ ေဘးအႏၱရာယ္ ကာကြယ္ေရး သတိေပးခ်က္ေတြ ပစၥည္းကိရိယာေတြ၊ ေရွးဦးျပဳစုကုသမွဳရရွိေရး စီစဥ္ထားမွဳေတြ မရွိပါဖူး။ ထို ့ျပင္ မေတာ္တဆ ေဘးဒုကၡေရာက္ႏိုင္တဲ့ မီးေလာင္မွဳ အစရွိတဲ့ ေဘးအႏၱရာယ္ေတြအတြက္လည္း ျပင္ဆင္ထားမွဳ မရွိပါဖူး။

လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း အမ်ဳိးသမီးအလုပ္သမား၀န္ထမ္းေတြရဲ ့ ကာယအိေျႏၵထိပါးေစာ္ကားခံရမွဳ မျဖစ္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးေစာင့္ေရွာက္ေရး စည္းမ်ည္းစည္းကမ္းေတြ၊ အေရးယူေဆာင္ရြက္မွဳေတြ မရွိပါဖူး။ ထို ့အျပင္ ဌာနဆိုင္ရာ ၀န္ႀကီးမ်ား အထက္တန္းအရာရွိႀကီးမ်ား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ႀကီးမ်ားရဲ ့ အခြင့္အေရးယူေစာ္ကားမွဳေႀကာင့္ ဘ၀ပ်က္ႀကရတဲ့ အမ်ဳိးသမီး၀န္ထမ္းေတြဘ၀ဟာလည္း လူသိရွင္ႀကားမသိလိုက္ရဘဲ သက္ဆိုင္ရာကို တိုင္ေတာလို ့ ဘာမွ မထူးတဲ့အေျခအေနေတြနဲ ့ ရင္နင့္ဖြယ္ တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ေနႀကရပါတယ္။

မတရားအလုပ္ထုတ္ခံရျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း အလုပ္ႏွင့္မဆိုင္ေသာ ခိုင္းေစမွဳမ်ား ခံရျခင္း၊ အလုပ္ရွင္၏ မတရားဖိႏွိပ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္ခံရျခင္း အစရွိတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္တြင္း အႏိုင္က်င့္ ေစာ္ကားမွဳေတြကို အလုပ္သမားေတြဘက္ကေန ခုခံကာကြယ္ေပးတဲ့ အလုပ္သမားကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ ့ေတြ အလုပ္သမားသမဂၢေတြ တရား၀င္ ဖြဲ ့စည္းခြင့္ မရရွိပါဖူး။

ဒီလို အလုပ္သမားေတြ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြ ေပ်ာက္ဆုံးေနရတဲ့အျပင္ အလုပ္နဲ ့မဆိုင္ေသာ အုပ္ခ်ဴပ္သူေတြရဲ ့ ႏိုင္ငံေရး၀ါဒျဖန္ ့ခ်ီေရးကိစၥေတြမွာ ေပၚတာဆြဲခံရသလို အႀကပ္ကိုင္ျခိမ္းေျခာက္ခံရကာ ေစခိုင္းခံရမွဳက မႀကာခဏလို ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။

အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ ဌာနဆိုင္ရာအရာရွိႀကီးေတြ အထက္အရာရွိေတြနဲ ့ အဆင္မေျပရင္ ရာထူးတိုးျမင့္ေပးျခင္း၊ လစာတိုးျမင့္ေပးျခင္းတို ့ ပိတ္ပင္ခံထားရတဲ့အျပင္ ျငိဳျငင္မုန္းတီးမွဳခံရကာ ေ၀းလံခက္ခဲေသာ အလုပ္ေနရာေဒသမ်ားကို ေျပာင္းေရႊ ့ခံရပါေသးတယ္။

ဒီလို ျပည္သူ ့၀န္ထမ္းအလုပ္သမားေတြ နဖူးကေခြ်း ေျခမေရာက္တဲ့အထိ ပင္ပန္းစြာ ရုန္းကန္လွဳပ္ရွားလို ့ ရလာတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ေတြကိုေတာ့ အာဏာရွင္လူတန္းစား အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြနဲ ့ ကုိယ္က်ဳိးသာႀကည့္ႀကတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ကိုယ္က်ဳိးသမားေတြက ျမဳိးျမဳိးျမက္ျမက္ ခံစားႀကပါတယ္။

ေအာက္ေျခလူတန္းစား ျပည္သူ ့၀န္ထမ္းေတြမွာေတာ့ မ၀ေရစာေလး စားရျပီး တစ္ေန ့လုပ္မွတစ္ေန ့စားရတယ့္ အေျခအေနဆိုးေတြကို ေန ့စဥ္ရင္ဆိုင္ေနႀကရပါတယ္။ မိသားစုစား၀တ္ေနေရးအတြက္ မိမိတို ့လစာနဲ ့ မလုံေလာက္လို ့ အပို၀င္ေငြကို မတရားေသာနည္းမ်ားနဲ ့ရွာႀကရတာဟာလည္း စာရိတၱပိုင္းဆိုင္ရာေတြ ထိပါးျပီး ဥပေဒရဲ ့ အေရးယူမွဳခံရျပန္ရင္လည္း ခံျပီးရင္းခံႀကရတဲ့ ဘ၀ဒုကၡဆိုးေတြနဲ ့ ရင္ဆိုင္ရပါတယ္။

ဒီလို အာဏာရွင္ေတြလက္ေအာက္က အလုပ္သမားေတြကို ဖိႏွိပ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္ ဂုတ္ေသြးစုတ္ႀကတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြဟာ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ ့ေခတ္ကတည္းက စခဲ့တယ္ဆိုေပမယ့္ ယခု ေခတ္မွာေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာနည္းမ်ားနဲ ့ ဖိႏွိပ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္ အဓမၼခိုင္းေစမွဳေတြကေတာ့ အတိုင္းထက္အလြန္ ဆိုးရြားလြန္းလွပါတယ္။

ေခတ္အဆက္ဆက္တိုင္းမွာ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ အာဏာရွင္ဖိႏွိပ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္သူေတြကို တြန္းလွန္တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ႀကတဲ့ ေလးစားထိုက္ဖြယ္ လွဳပ္ရွားမွဳေတြ ရွိခဲ့ႀကပါတယ္။ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းျမင့္မားမွဳေတြ ၊ လူေနမွဳအဆင့္အတန္း နိမ့္ပါးမွဳေတြ၊ လစာႏွဳန္း နည္းပါးမွဳေတြ၊ အလုပ္သမားေတြရဲ ့ အခြင့္အေရးကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေပးႏိုင္တဲ့ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား မရွိမွဳေတြေႀကာင့္ အလုပ္သမားထုႀကီးဟာ ရဲ၀န္ ့စြာ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲ ၀င္ခဲ့ႀကပါတယ္။

၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွာ ေခ်ာက္ျမဳိ ့ ေရနံေျမအလုပ္သမားသပိတ္၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ေမလ ဆင္မလိုက္သေဘာၤကြ်န္းတိုက္ပြဲ၊ ၁၉၇၄ မီးရထားအလုပ္သမားသပိတ္ေတြ သမိုင္းတြင္ေလာက္ေအာင္ ေျပာင္ေျမာက္စြာ ေပၚထြန္းခဲ့ပါတယ္။ လစာနည္းပါးမွဳ၊ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းျမင့္မားမွဳ၊ အလုပ္သမားသပိတ္ဖြဲ ့စည္းခြင့္ မရွိမွဳ၊ အလုပ္သမားသက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးရွားပါးမွဳတို ့အတြက္ ေန၀င္း ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္မဆလအစိုးရလက္ထက္မွာလည္း အလုပ္သမားေတြ ဆႏၵျပႀကျပီး မိမိတို ့အခြင့္အေရးအတြက္ မိမိတို ့ကို္ယ္တိုင္ ေတာင္းဆိုခဲ့ႀကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာလည္း ၀န္ထမ္းေပါင္းစုံသပိတ္ႀကီးကို အင္တိုက္အားတိုက္ ဆင္ႏြဲခဲ့ႀကပါတယ္။၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းလုံးရဲ ့ ၀န္ထမ္းဦးေရေျမာက္မ်ားစြာ ပါ၀င္ခဲ့လို ့ အာဏာရွင္ေတြရဲ ့ စက္ယႏၱရားေတြ ရပ္ဆိုင္းကုန္ခဲ့ရပါတယ္။ မဆလအာဏာရွင္ဟာ အလုပ္သမား၀န္ထမ္းေတြ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ ့ ျခိမ္းေျခာက္ပါတယ္။ သပိတ္အတြင္းပါ၀င္လွဳပ္ရွားရင္ အလုပ္ကေနထုတ္ပစ္မယ္လို ့ ေျပာဆိုျခိမ္းေျခာက္ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနက ၀န္ႀကီးက ပိုမိုဆိုးရြားစြာနဲ ့ ၀န္ႀကီးရုံးမွာ အလုပ္သမားေတြကို ေခၚျပီး ေက်ာင္းသားေတြဆႏၵျပေနတာမွာ မပါ၀င္ဖို ့၊ ပါ၀င္ခဲ့ရင္ အလုပ္ကေနခ်က္ခ်င္းထုတ္ျပစ္မယ္လို ့ ေျပာဆိုရုံသာမက ေဆာက္လုပ္ေရး၀န္ႀကီးက ၀တ္ထားတဲ့တိုက္ပုံအက်ၤ ီခ်ဳိင္းေအာက္က ေသနတ္အတိုကို ျမင္ေအာင္ဟျပျပီး ၀န္ထမ္းေတြကို ျခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။ အလုပ္သမားေတြဟာ မည္သို ့ေသာ ျခိမ္းေျခာက္မွဳကိုမဆို ေႀကာက္ရြ ံ ့ေနာက္တြန္ ့သြားျခင္းမရွိဘဲ အလုပ္ျပဳတ္ပေလ့ေစ ငတ္ျပတ္ေသပေလ့ေစ မတရားဖိႏွိပ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္မွဳေတြနဲ ့ က်ပ္တည္းလွတဲ့ စား၀တ္ေနေရးခက္အခဲေအာက္မွာ ေနရတာထက္ ေသရတာက ျမတ္ေသး၊ ေခါင္းငုံ ့ခံေနရတာထက္ တုန္ ့ျပန္တိုက္ပြဲ၀င္တာက ျမင့္ျမတ္ေသးဆိုေသာ စိတ္ဓါတ္မ်ားျဖင့္ အလုပ္သမားသပိတ္မ်ားကို ရဲရဲ၀န္ ့၀န္ ့ စတင္အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ႀကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလမွာလည္း ပဲခူးျမဳိ ့ ခ်ည္မွ်င္ႏွင့္အထည္စက္ရုံက အလုပ္သမား ၁၀၀၀ ေက်ာ္ဟာ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြအတြက္ သပိတ္ေမွာက္ဆႏၵျပခဲ့ႀကပါတယ္။ ထို ့အတူ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖၚ၀ါရီလမွာလည္း နမၼတူမိုင္းက အလုပ္သမား ၈၀၀၀ ေက်ာ္ဟာ လုပ္ခလစာတိုးျမင့္ေပးေရးႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ အလုပ္အေျခအေနေကာင္းမြန္ေရးတို ့အတြက္ ေတာင္းဆိုဆႏၵျပခဲ့ႀကပါတယ္။ ယခုႏွစ္ဦးပိုင္းက လိႈင္သာယာစက္မႈဇံု နယ္ေျမ ၃ မွာရွိတဲ့ တိုင္ရီ ဖိနပ္စက္႐ံုက အလုပ္သမားေတြ ရသင့္ရထိုက္တဲ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြ ရရွိဖို ့ စုေပါင္းဆႏၵျပမႈႀကတာဟာ မွန္ကန္သင့္ေတာ္ေသာ ႀကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္မွဳျဖစ္ပါတယ္။

ယခင္ အာဏာရွင္တို ့ထုံးစံအတိုင္း ေအာက္ေျခလူတန္းစားေတြျဖစ္တဲ့ အလုပ္သမားလူတန္းစားကို အုပ္ခ်ဳပ္သူအာဏာရွင္ေတြဟာ ဖိႏွိပ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္ရုံတင္သာမက ေက်းကြ်န္ အခိုင္းအေစသဖြယ္ အတင္းအဓမၼ ခိုင္းေစလ်က္ရွိပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္ကိုလည္း ၀န္ႀကီးဌာနေတြ ေျပာင္းေရႊ ခဲ့ျပီး ျပည္သူ ့၀န္ထမ္းေတြကို ေထာင္တြင္း အက်ယ္ခ်ဴပ္သဖြယ္ မိသားစုနဲ ့ေ၀းရာေဒသမ်ားကေန အတင္းအဓမၼေျပာင္းေရႊ ့လုပ္ကိုင္ထားျပီး ခိုင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ဌာနဆိုင္ရာ၀န္ႀကီးမ်ားဟာလည္း မိမိတို ့ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာႏွင့္ဆိုင္ေသာကိစၥရပ္မ်ားမွာပါ ဌာနဆိုင္ရာ၀န္ထမ္းေတြကို ခိုင္းေစတာေတြ ့ရပါတယ္။ အလုပ္ခန္ ့ထားေရးနဲ ့ဌာနဆိုင္ရာ ရာထူးေနရာေတြမွာ ေဆြမ်ုိးသားခ်င္းမ်ားကို ခန္ ့အပ္ထားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႀကျပီး သာမန္ျပည္သူေတြအတြက္ေတာ့ အလုပ္အကိုင္ရွားပါးမွဳနဲ ့ရင္ဆိုင္ရေစပါတယ္။

အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြဟာ သူတို ့အလိုက် လုပ္ခိုင္းရဖို ့အတြက္နဲ ့ ဆန္ ့က်င္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳေတြလုပ္မွာ စိုးတဲ့အခါမွာေတာ့ လစာအနည္းငယ္တိုးျမင့့္ေပးျခင္းနဲ့ ေခြ်းသိပ္ေျဖသိမ့္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ အမွန္တကယ္ အလုပ္သမားေတြ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေတြကိုေတာ့ ကန္ ့သတ္ပိတ္ပင္ထားျပီး အလုပ္သမားေတြရဲ ့ ဘ၀အခက္အခဲေတြကို လစ္လ်ဴရွဴျပီး ဒီလိုႀကပ္တည္းခက္ခဲတဲ့အေျခအေနေတြနဲ ့ ရင္ဆိုင္ႀကဳံေတြ ့ေနရေအာင္ ဖန္တီးေပးထားပါတယ္။

ယခုေခတ္ ျပည္သူ ့၀န္ထမ္းအလုပ္သမားေတြဘ၀ဟာ ေရွးေခတ္ ကြ်န္ပိုင္ရွင္ေခတ္က ေက်းကြ်န္ေတြ ပေဒသရာဇ္စနစ္က အေစခံေတြ ဘ၀နီးပါးျဖစ္ေနႀကရတာ ရင္နာစရာေကာင္းလွပါတယ္။

ဒီအတြက္ အလုပ္သမားထုအေနနဲ ့ မိမိတို ့ ရသင့္ရထိုက္တဲ့အခြင့္အေရး၊ ရွိသင့္ရွိထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို ေတာင္းဆိုႀကရပါလိမ့္မယ္။ ေတာင္းဆိုလို ့ မရရင္၊ ရရွိဖို ့အတြက္ တိုက္ယူႀကရပါတယ္။ မိမိရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရးကို မိမိကို္ယ္တိုင္မွ တိုက္မယူရင္ အခြင့္အေရးဆုံးရွံဳးမွဳနဲ ့ ဘ၀နိမ္ ့က် လုံးပါးပါးမွဳကို မိမိဘဲ ခံစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမလ (၁) ရက္ေန ့မွာ က်ေရာက္မယ့္ ေမေဒးေန ့ (ႏိုင္ငံတကာအလုပ္သမားမ်ားေန ့) ကစျပီး အျခားေသာ ကမၻာ့အလုပ္သမားမ်ား အလုပ္သမားအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ခံစားေနႀကတဲ့နည္းတူ ျမန္မာျပည္မွ ျပည္သူ ့၀န္ထမ္းမ်ားဟာလည္း ဖိႏွိပ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္မွဳေတြကို တြန္းလွန္ေတာ္လွန္ျပီး ရသင့္ရထိုက္ေသာ မိမိတို ့ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးမ်ား ရရွိႀကဖို ့ မိမိတို ့ကိုယ္တိုင္ တိုက္ပြဲ၀င္ႏိုင္ႀကပါေစလို ့ တိုက္တြန္းႏွဳိးေဆာ္လိုက္ရပါတယ္။

(ဖိႏွိပ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္မွဳမွန္သမွ်ကို တြန္းလွန္ဆန္ ့က်င္ျပီး အလုပ္သမားအခြင့္အေရးမ်ားရရွိေရးအတြက္ ရဲရဲ၀န္ ့၀န္ ့ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ႀကေသာ ေခတ္အဆက္ဆက္မွ ျမန္မာအလုပ္သမားထုႀကီးအား အထူးဂုဏ္ျပဳအပ္ပါတယ္)။

နစ္ေနမန္း။